به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر حسین عیوضلو، استاد دانشگاه امام صادق(ع) و عضو اندیشکده عدالت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، در یازدهمین نشست اندیشه‌ورزی با موضوع فرآیند نظام‌سازی براساس مبانی استنباط کلان سیستمی اسلامی و بحث تطبیقی اقتصاد و بانکداری اسلامی، مسأله مهم قرن حاضر را موضع‌گیری معتبر شرعی در برابر اصول، مبانی، ارکان و فرایندهای تصمیم‌گیری و رفتاری نهادها و نظام اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... معاصر عنوان کرد.
وی با تأکید بر اینکه بدون موضع‌گیری معتبر نمی‌توان در خصوص فرآیند تطبیق موازین اسلام با ساختارها و نهادهای موجود سخن راند، تصریح کرد: در این صورت این شبهه پیش می‌آید که اسلام قابلیت تطبیق با نظامات معاصر را ندارد. در حالی که می‌توان با تحلیل و بررسی نحوه مواجهه علما، متفکران و فقهای اسلام با پدیده‌های موجود بحث کرد که این امر لازمه نظام‌سازی و الگوسازی مبتنی بر تفکر اسلامی است.
عضو اندیشکده عدالت مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با اشاره به اینکه این مواجهه نیازمند رعایت ملاحظات ویژه ای است، در تشریح این ملاحظات اظهار داشت: عرصه نظام سازی اسلامی اگرچه ریشه در مبانی و موازین ثابت اسلام دارد، اما ارکان آن از جمله مبانی و نهادها، جزو ثابتات مکتب اسلام نیستند و همواره زمینه ای، اقتضایی و وابسته به زمان و مکان هستند.
وی ادامه داد: در همین زمینه باید توجه کرد که مبانی مکتب همواره متخذ از منابع لایتغیر اسلام می باشند، اما مبانی نظام و نهادها را باید از واقعیت جامعه و ایدئولوژی ها و عقاید رایج میان مردم استخراج کرد. همچنین روش شناسی مکتب با روش شناسی نظام واقع تفاوت زیادی دارد و از این رو اگر عرصه نظام سازی چنانچه مبتنی بر نظریه جامع و کامل نباشد، در عمل با ناکارآمدی مواجه می شود.
عیوضلو مهمترین ویژگی های نظریه جامع و کامل در هر عرصه از نظام سازی را مبتنی بر موازین و گرایشهای ثابت اسلامی عنوان کرد: دارای قدرت تبیین و پیش بینی بیشتر و پیش رو در عرصه های نظری و تجربی است.
وی تأکید کرد: با توجه به این مباحث، در عمل مواجهه با مسائل مختلف بدون درک و تحلیل جامع از شرایط موجود و تکیه بر کلیت اسلامی، ناکارآمد خواهد بود که در این زمینه می توان به ناکارآمدی نظریه بانکداری بدون ربا در مقایسه با نظریه جامع بانکداری اسلامی اشاره کرد.
این استاد دانشگاه امام صادق(ع) در پایان مراحل منطقی نظریه پردازی در اقتصاد اسلامی را مورد تشریح قرار داد و گفت: برای نیل به این مقصود باید سازگاری با فقه تحت مکتب اقتصاد اسلامی، ساختار منطقی و انسجام نظریه و امکان پذیری تجزیه و تحلیل عقلی و آزمون فرضیه و روش های اصلاح آن را مورد توجه قرار داد.
نظر شما